Διάβασμα, δουλειά για το σπίτι, ασκήσεις, homework όπως και να αποκαλείται η αλήθεια είναι πως πάντα δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα στους μαθητές. Ποια είναι η αλήθεια όμως διδακτικά; Αποτελεί αναγκαίο κακό ή μπορούμε να ζήσουμε και χωρίς αυτό; Ως συνήθως είναι ένα νόμισμα με δύο όψεις και η αλήθεια μάλλον βρίσκεται κάπου στη μέση.
Τα οφέλη
Η δουλειά για το σπίτι είναι τρομερά σημαντική κατά την άποψη πολλών εκπαιδευτικών καθώς είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην παράδοση και την πρόοδο του επόμενου μαθήματος. Κάποιες ασκήσεις κατανόησης ή το να ξαναδιαβάσεις το μάθημα που έγινε στην τάξη βοηθάει πολλούς μαθητές όχι μόνο να θυμηθούν πολλές πληροφορίες που ενδεχομένως να ξεχάσουν στο πέρας μιας εβδομάδας, αλλά και να εξασκηθούν μόνοι τους με αυτό που έμαθαν ώστε να εστιάσουν την επόμενη φορά μαζί με τον καθηγητή τους σε κενά, απορίες και διευκρινίσεις.
Στα θετικά επίσης της δουλειάς στο σπίτι, είναι πως δημιουργεί στα παιδιά ένα αίσθημα υποχρέωσης. Τους μαθαίνει από νωρίς πως όλοι έχουμε υποχρεώσεις και καθήκοντα τα οποία καλούμαστε να φέρουμε εις πέρας. Όπως θα έχετε ενδεχομένως ακούσει ή σκεφτεί πολλές φορές, «πρέπει να συνηθίσει το διάβασμα για να μην του φανεί βουνό τις κρίσιμες χρονιές.» Όταν είσαι βέβαια 7,8,9,10 χρονών, η αλήθεια είναι πως οι «κρίσιμες χρονιές» αργούν.
Τα αρνητικά
Γεγονός που μας φέρνει στην άλλη πλευρά του νομίσματος. Η νοοτροπία του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος που βασικά προετοιμάζει τα παιδιά για τις Πανελλαδικές εξετάσεις από την πρώτη δημοτικού, ενδεχομένως δε διαχειρίζεται ένα πραγματικά εξαιρετικό εκπαιδευτικό «όπλο» όπως είναι η δουλειά στο σπίτι με τον καλύτερο τρόπο. Η σκέψη «να συνηθίσουν τα παιδιά στο διάβασμα» δημιουργεί τεράστιο άγχος και πίεση σε πολύ νεαρές ηλικίες και μπορεί να οδηγήσει στο λεγόμενο μαθητικό burnout τις «κρίσιμες χρονιές.»
Επίσης ας μην ξεχνάμε πως δεν μαθαίνουμε όλοι με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχουν μαθητές που ευνοούνται ιδιαίτερα από την ομαδική συνεργασία και την καθοδήγηση του δασκάλου, που αποδίδουν καλύτερα προφορικά από ότι γραπτά. Γι’ αυτούς τους μαθητές, η πίεση να ανταπεξέλθουν στις παραδοσιακά γραπτές ασκήσεις της δουλειά στο σπίτι τους οδηγεί σε απογοήτευση, νεύρα και ίσως τελικά και σε μία τεράστια άρνηση να ασχοληθούν που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την πρόοδό τους και εντός της τάξης.
Η μέση λύση… Pivot
Γονείς και εκπαιδευτικοί πρέπει κάποιες φορές να σπάμε τα στερεότυπα γύρω από τα οποία γαλουχηθήκαμε και να θυμόμαστε να εστιάζουμε στα σημαντικά. Δεν είναι όλοι οι μαθητές το ίδιο, κάποιοι ανταποκρίνονται στη δουλειά στο σπίτι και κάποιοι όχι και αυτό δεν σημαίνει αναγκαστικά πως είναι τεμπέληδες. Πρέπει, λοιπόν, να μάθουμε να ελισσόμαστε, να “στρίβουμε.” Να δίνουμε σε αυτά τα παιδιά δουλειά που ακόμα και αν είναι πιο εύκολη ή πιο επικοινωνιακή θα τους βοηθήσει να προχωρήσουν και δε θα τους αποδείξει ότι δεν έχουν μάθει τίποτα. Η δουλειά στο σπίτι πρέπει πολλές φορές να ενθαρρύνει την συνεργασία, τη δημιουργικότητα, τη διασκέδαση.
Θα έρθει και η ώρα των Πανελλαδικών και θα τα πάνε μια χαρά. Το σημαντικό είναι μέχρι τότε να μην έχουν απορρίψει την έννοια του Σχολείου και της εκπαίδευσης στο μυαλό τους. Να ξέρουν πόσο καλοί είναι στα πράγματα που είναι καλοί και να θέλουν από μόνοι τους και όχι αναγκαστικά να βελτιωθούν στα άλλα. Το σημαντικό είναι να έχουν πάρει ουσιαστικές γνώσεις, ακόμα και αν δεν τα καταφέρνουν τέλεια στις εξισώσεις ή τις χρονικές αντικαταστάσεις.
